Spośród wszystkich parafii diecezji sosnowieckiej ok. 50 świątyń drewnianych i murowanych objętych jest szczególną ochroną konserwatorską przez wpisanie do rejestru zabytków województwa małopolskiego i śląskiego. – Podstawową zasadą dotyczącą traktowania obiektów zabytkowych jest: „primum non nocere” – po pierwsze nie szkodzić. Zgodnie ze wskazaniami Biskupa sosnowieckiego zawartymi w Instrukcji dotyczącej obiektów zabytkowych i budownictwa kościelnego diecezji sosnowieckiej wszystkie budowle i ich elementy, dzieła sztuki oraz przedmioty wyposażenia powstałe przed 1939 r., nawet, jeżeli nie zostały wpisane jeszcze do rejestru przez wojewódzkiego konserwatora zabytków, należy traktować jako zabytkowe i otoczyć opieką – wyjaśnia ks. Tomasz Zmarzły, historyk sztuki.

Jednym z podstawowych dokumentów podkreślającym obowiązek ochrony zabytków jest Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 23 lipca 2003 r. Dokumentem wielkiej wagi dotyczącym kościelnych dóbr kultury jest Instrukcja Episkopatu Polski o ochronie zabytków i kierunkach rozwoju sztuki kościelnej z 16 kwietnia 1966 r., opracowana na podstawie uchwał Soboru Watykańskiego II. Postanawia ona m.in., że rządcy kościołów nie są właścicielami, lecz tylko stróżami i opiekunami dzieł sztuki sakralnej, które znajdują się w obiektach powierzonych ich pieczy. Dzieła takie należy zabezpieczyć przed kradzieżą i zniszczeniem, a jeśli ich stan nie pozwala na ekspozycję w kościele, to należy przekazać je do muzeum diecezjalnego. Na terenie diecezji sosnowieckiej obowiązuje również Instrukcja dotycząca obiektów zabytkowych i budownictwa kościelnego diecezji sosnowieckiej – wydana przez biskupa Grzegorza Kaszka. – Wolą biskupa Grzegorza Kaszaka jest, by wszystko, cokolwiek się dokonuje w naszej diecezji było realizowane na najwyższym poziomie, zgodnie z zasadami prawa i dobrym smakiem estetycznym – zaznacza ks. Tomasz Zmarzły.